Op deze pagina vind je informatie over beroepen, de kans op werk en ontwikkelingen in de sector. Je ziet welke talenten je nodig hebt en welke opleidingen er zijn. Wil je aan de slag in deze sector, dan vind je hier tips voor meer informatie en zij-instroom.
In de installatietechniek gaat het om het aanleggen en onderhouden van technische systemen en installaties in gebouwen, zoals huizen, kantoren en fabrieken. Installaties bestaan uit combinaties van aan elkaar gekoppelde onderdelen. Er zijn twee categorieën:
Werktuigkundige installaties - gas, water en lucht:
- Verwarmingstechniek: cv-installaties, warmtepompen;
- Sanitaire techniek: waterleidingen;
- Klimaattechniek: luchtbehandelingskasten, airconditioning;
- Koeltechniek: koel- en vriesinstallaties;
- Sprinklerinstallaties.
Elektrotechnische installaties - elektra en datacommunicatie:
- Alle bekabeling vanuit de meterkast (spanningsleidingen, verlichtingsinstallaties);
- Elektrische installaties, incl. zonnepanelen en laadpalen;
- Communicatie en ICT-installaties, zoals glasvezel en internet;
- Beveiligingsinstallaties;
- Domotica (slimme apparaten in huis).
Veel installaties zijn ook met elkaar verbonden. Bijvoorbeeld in een circulatiepomp in een cv-systeem, waarin ook bedrading zit. Als installatiemonteur werk je vaak aan verschillende installaties.
Er werken veel vakmensen, vooral (onderhouds)monteurs:
Werktuigbouw
- Monteur, installateur gas, water, sanitair, verwarming (loodgieter)
- Installatiemonteur luchtbehandeling, ventilatie en koeltechniek
- Monteur warmtenetten
Elektrotechnisch
- Elektricien/monteur elektriciteitsnetten en elektrische installaties (incl. laadpalen)
- Zonnepanelenmonteur
- Liftmonteur
- Monteur datacommunicatie
- Monteur glasvezel en telecomsystemen
- Monteur meet- en regeltechniek
- Medewerker technische dienst
Beroepen voor het ontwerp, voorbereiding en projectleiding in de installatie- en elektrotechniek zijn:
- Tekenaar, werkvoorbereider, calculator
- Controleur, inspecteur elektrische installaties en brandveiligheid
- Ontwerper-constructeur
- Adviseur, projectleider
- Telecomengineer
- Uitvoerder
- BIM-modelleur (Bouw Informatie Model)
- EnergiePrestatie-adviseur (EPA)
- BENG adviseur (Bijna Energie Neutraal Gebouw)
Wil je meer weten over werk in de bouw van woningen, kantoren, scholen en andere bedrijfsgebouwen? Ga dan naar Kiezen voor de bouw.
Heb je interesse in het bouwklaar maken van het terrein, grondverzet, infra en het leggen van kabels en buizen? Kijk dan bij Kiezen voor de grond-, weg- en waterbouw.
Kans op werk
De komende jaren blijft er vraag naar installateurs, omdat er een omslag moet plaatsvinden naar duurzame energie. Bedrijven hebben hierdoor veel werk voor vakmensen als elektriciens. Ook is er veel werk voor het middenkader en hoger personeel, zoals uitvoerders, werkvoorbereiders, calculators en constructeurs.
Kijk ook op leerwerkloket.nl/kans-op-werk
Ontwikkelingen
Er is veel aandacht voor het overstappen op duurzame energie. Hierbij gaat het om:
- het opwekken van duurzame energie door aanleg van zonnepanelen (op gebouwen en in zonneparken) en windmolens op land en op zee.
- het aanpassen van het energiesysteem: het elektriciteitsnet uitbreiden en verzwaren. In gebouwen de meterkast uitbreiden en omvormers plaatsen.
- het transport van energie: warmtenetten uitbreiden en nieuw aanleggen. Het afsluiten van gasleidingen in woningen en het aansluiten van huizen op duurzame warmtebronnen (aansluiten op warmtenetten, installatie en onderhoud van warmtepompen en zonneboilers, overgang op elektrisch koken).
- slim gebruik van energie door aanleg van slimme apparaten in gebouwen (domotica) en slimme laadpalen. Ook de opslag van energie in accu’s en batterijen.
Dit betekent veel werk voor de installatietechniek. EnergiePrestatie-adviseurs kijken hoe energiezuinig een gebouw is en geven energielabels af. Ook geven ze advies over het verduurzamen van gebouwen en het verminderen van het energieverbruik.
Talent voor de installatietechniek
- Gevoel en interesse voor techniek
- Handig zijn
- Kwaliteitsgericht
- Problemen oplossen
- Verantwoordelijk
- Flexibel
- Sociaal vaardig: samenwerken met collega’s, omgaan met klanten
- Gemotiveerd zijn om te leren
- Veilig werken
Het is vaak fysiek werk, soms op hoogte of in kleine ruimtes. In sommige sectoren, zoals het aanleggen van windmolens op zee, is Engelse taalvaardigheid nodig.
In een adviesrol is klantgerichtheid en brede kennis van duurzame materialen en omgeving nodig. Er verandert veel op het gebied van technologie en duurzaamheid.
Opleidingen voor de installatietechniek
Mbo - Werktuigkundig (mbo 2/3/4)
- Monteur gas-, water- en warmtedistributie (2/3)
- Monteur utiliteit (3)
- Monteur/technicus service en onderhoud werktuigkundige installaties
- Monteur koude- en klimaatsystemen (2/3)
- Airco/warmtepompmonteur (2)
Mbo - Elektrotechnisch (mbo 2/3/4)
- Technicus elektrotechniek
- Monteur laagspanningsdistributie (2/3)
- Monteur middenspanningsdistributie (2/3)
- Monteur / technicus datadistributie
- Monteur elektrotechnische installaties in de gebouwde omgeving
Mbo - Middenkader (mbo 4)
- Werkvoorbereider installaties
- Tekenaar ontwerper elektrotechniek / werktuigkundige installaties
Aanvullende eisen
- VCA veiligheidscertificaat
- BEI: Bedrijfsvoering van elektrische installaties
- VIAG: Veiligheidsinstructie aardgas
Hbo en universiteit
(associate degree (2-jarig), bachelor en master)
- Werktuigbouwkunde
- Elektrotechniek
- Gebouwgebonden installatietechniek
- Mechatronica
EPA en BENG adviseur
- Training EPA en BENG – zie rvo.nl (brede technische en bouwkundige kennis nodig)
Aan de slag in de installatietechniek
Er zijn ook trajecten voor zij-instromers die goede mogelijkheden bieden voor werkzoekenden. Sommige werkgevers leiden vakkrachten zelf op, in combinatie met een opleider of samen met andere bedrijven.
- Werk en Vakmanschap - Banen en opleidingen in de techniek.
- IW WorkForce - IWNederland: opleider in elektro- en installatietechniek. Ook voor switchers.
- Goflex biedt trajecten op mbo-niveau voor leren en werken in de techniek.
- Be an Engineer: een betaalde baan in de techniek én leren in deeltijd (associate degree en hbo).
- Metechnica biedt zij-instroomprojecten in de techniek.
- Bekijk het Loopbaantraject Installatietechniek van Cottus. Na een training van 14 weken kun je aan de slag als startend monteur.
- Wij Techniek biedt hulp en advies bij een overstap naar de installatietechniek.
- Op Leeroverzicht.nl kun je zoeken naar een cursus of opleiding.
- Kijk op KiesMBO.nl voor informatie over opleidingen en beroepen op mbo-niveau.
- Op Studiekeuze123.nl/opleidingen vind je alle erkende hbo- en wo-opleidingen.
- Kijk op leerwerkloket.nl/aan-de-slag/hoe-vind-je-online-een-leerbaan.
- Op leerbanenmarkt.nl vind je leerbanen.
- Zoek ook op werk.nl naar leerbanen. Of kijk op Klimaatbanen: een goede kans op werk | werk.nl.
- Voor zij-instroomtrajecten via UWV, stuur een bericht naar kansenindetechniek@uwv.nl.
Wie betaalt de opleiding?
Kijk op leerwerkloket.nl voor informatie over financiële regelingen.
Wil je persoonlijk advies?
Maak dan een afspraak bij een Leerwerkloket bij jou in de buurt.
Contact opnemen met Leerwerkloket
Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met UWV Arbeidsmarktinformatie (mei 2023).