Kiezen voor een beroep in sociaal werk en jeugdzorg

Op deze pagina vind je informatie over beroepen, de kans op werk en ontwikkelingen in de sector. Je ziet welke talenten je nodig hebt en welke opleidingen er zijn. Wil je aan de slag in deze sector, dan vind je hier tips voor meer informatie en zij-instroom.

Afbeelding
Kiezen voor een beroep in sociaal werk en jeugdzorg

Het sociaal werk en de jeugdzorg ondersteunen kwetsbare groepen in de samenleving. Er wordt gewerkt aan een sociale basis. Steeds vaker wordt samengewerkt in wijkteams. 

Sociaal werker: individuele en omgevingsgerichte ondersteuning

Het gaat over verschillende functies, bijvoorbeeld

  • wijkcoach,
  • sociaal-cultureel werker,
  • maatschappelijk werker,
  • sociaal-maatschappelijk dienstverlener,
  • sociaal agoog,
  • jongerenwerker,
  • schuldhulpverlener,
  • ouderenadviseur,
  • medewerker maatschappelijke opvang.

Het werken in wijkteams vergt extra inzet. Het sociaal werk moet meer dan vroeger:

  • Mensen ondersteunen bij zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie;
  • Actief burgerschap stimuleren;
  • Hulp en ondersteuning regelen als ‘eigen kracht’ een brug te ver is.

Ontwikkelingen

Sociaal werkers binnen sociale wijkteams:

  • zijn meer generalisten: ze maken een eerste inschatting en verwijzen door, bijvoorbeeld bij de uitvraag van problematiek tijdens het zogenaamde keukentafelgesprek;
  • moeten meer samenwerken met andere disciplines;
  • moeten efficiënter werken: alleen activiteiten die zijn te koppelen aan een ondersteuningsvraag.

De professional kan eigen specialistische kennis hebben, maar hoeft niet alle specialismen zelf te kunnen uitvoeren.

Jeugdzorgwerker: ondersteunen en versterken waar het kan, overnemen als het moet

Jeugdzorgwerker is een brede term voor

  • ambulant hulpverlener,
  • jeugdbeschermer,
  • begeleider pleegzorg,
  • gezinsvoogd.

Zij werken

  • in de jeugdhulp waar jongeren en gezinnen vrijwillig gebruik van kunnen maken;
  • op basis van de jeugdbeschermingswet (bijvoorbeeld gedwongen uithuisplaatsingen).

Ontwikkelingen

Door de decentralisatie ervaren jeugdzorgmedewerkers de volgende veranderingen in de inhoud van het werk:

  • Er moet meer worden samengewerkt met andere disciplines en organisaties;
  • Jeugdzorgmedewerkers zijn steeds vaker regievoerder in plaats van uitvoerder/hulpverlener;
  • Het werk is zwaarder geworden (problematiek wordt zwaarder, wachtlijsten door vroeg signalering);
  • De administratieve druk is groter geworden omdat er tussen meer partijen moet worden afgestemd en verantwoord.

Kans op werk

In heel Nederland is er vraag naar sociaal werkers en jeugdzorgwerkers. Er zijn ook veel mensen die dit werk willen doen. Vaak is er echter sprake van een mismatch. Er is bijvoorbeeld behoefte aan professionals die hulpvragers kunnen ondersteunen bij het zelf oplossen van problemen. Sociaal werkers en jeugdzorgwerkers bieden ondersteuning aan mensen uit verschillende doelgroepen. De problematiek is steeds complexer en zwaarder. Dit vraagt om breed inzetbare medewerkers die stevig in hun schoenen staan en bij voorkeur ervaring in het werkveld meebrengen.

Door corona zijn verschillende sociale problemen toegenomen. Dat heeft ook de vraag naar hulp vergroot. Of dit leidt tot nieuwe baankansen is deels afhankelijk van de financiering door gemeenten.

Kijk ook op leerwerkloket.nl/kans-op-werk.

Talent voor sociaal werk en jeugdzorg

  • Interesse in mensen en empathie
  • Sociale en communicatieve vaardigheden
  • Samenwerken
  • Betrouwbaar
  • Overtuigen en beïnvloeden
  • Omgaan met spanning en tegenslag

Sommige functies vragen specifieke vaardigheden (bijv. groeps- of wijkgericht werken). Een sociaal werker biedt:

  • Individuele hulp en ondersteuning, bijvoorbeeld bij schulden, armoede, werkloosheid, schooluitval, opvoeding, eenzaamheid en/of psychosociale problematiek.
  • Omgevingsgerichte ondersteuning, gericht op samenwerking in netwerken en met vrijwilligers, ervaringsdeskundigen en burgerinitiatieven.

Een jeugdzorgwerker neemt zo nodig deels en/of tijdelijk de regie over.

Opleidingen voor sociaal werk en jeugdzorg

Er zijn voltijds en deeltijds opleidingen voor sociaal werk en jeugdzorg, op mbo-4, hbo en post-hbo niveau.

  • (Persoonlijk) begeleider maatschappelijke zorg (mbo niveau 3 en 4)
  • Sociaal werker (mbo niveau 4 en hbo)
  • Pedagogiek

Universitaire opleidingen richting sociaal werk en jeugdzorg:

  • Orthopedagogiek
  • Klinisch- en GZ-psychologie

Sociaal werkers kunnen zich vrijwillig registreren in het Beroepsregister voor sociaal werkers. Jeugdzorgwerkers voor complexe en risicovolle problematiek moeten zich registreren bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd. Hiervoor is een recent hbo-bachelor diploma nodig met profiel Jeugd of een vergelijkbaar bewijs, getuigschrift of certificaat. 

Aan de slag in het sociaal werk en de jeugdzorg

Het sociaal werk en de jeugdzorg zijn aangesloten op het actieprogramma Werken in de Zorg (ontdekdezorg.nl), dat het Ministerie van VWS in maart 2018 lanceerde. Daarnaast organiseren de branches eigen initiatieven. Er is weinig kans op zij-instroom.

Wie betaalt de opleiding?

Wil je persoonlijk advies?

Maak dan een afspraak bij een Leerwerkloket bij jou in de buurt.

Contact opnemen met Leerwerkloket

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met UWV Arbeidsmarktinformatie (mei 2023).